6 Ekim 2008 Pazartesi

MEMMECİM GİDİĞİ


Bu başlığı gördüğünüzde çoğunuzun "bu da nesi" dediğinizi tahmin edebiliyorum, zira ilk duyduğumda ben de böyle söyledim. Dinledikçe farkettim ki hızla adetlerimizi, o sürekli övündüğümüz kültür mozaiğimizi, değerlerimizi kaybedip bize ait olmayan bir yapının içine sürükleniyoruz. Ne kadar açıklayıcı oldu değil mi:-)))
Peki baştan başlayalım. Bu sefer bir yemek tarifi yok, onun yerine yeni öğrendiğim ve öğrenmekte bu kadar geciktiğim için utanarak anlatacağım bir geleneği sizlerle paylaşmak istiyorum. Utanıyorum dedim, zira bu gelenek babamın memleketi olan Sivas'a ait bir gelenek ve ben bunu yeni öğrendim;

Arife günü kızım da heveslenerek bizimle oruç tutmak istedi, yaşı küçük olmasına rağmen hevesini kırmak istemedik, bizimle birlikte sahura kalktı ve iftar saatine kadar gık demeden tuttu orucunu. Akşam halama gittiğimizde bunu anlatınca halam kızımı sırtına alıp evde gezdirdi...Bu adeti hatırlıyorum, küçükken ilk oruç tuttuğumda bana da yapmışlardı. Pelin bu durumdan öyle keyif aldı ki, Barkın da heveslenip "yarın ben de oruç tutacağım" dedi ama geç kaldığını öğrenince hevesi kursağında kaldı, seneye bu lafını hatırlar mı bilmem.
Halamın "bana memmecime gelseydiniz ya" demesiyle memmecim gidiği adetiyle tanışmış oldum.

Sivas’ta bayramdan bir gün evvel, yani arefe günü çocuklar oruç tutar Memecim gezerlermiş. Çarşılarda gilikler ( bir çeşit simit) satılırmış. Memmecim giliği, 7 cm kadar çapında olan simitlermiş. Giliklerin 20 kadarı ipte dizili olarak Ramazan ve Kurban Bayramı arefesinde çarşıda satılırmış. Ortası delik, kandil simidine benzeyen giliği evde yapamayanlar çarşıdan alırlarmış.

Arife günü bayramlıklarını giyen çocuklar ellerine birer oklava alıp mahallelerinde "memmecim" gezmeye başlarlarmış. Ellerindeki oklavaya evden ilk giliklerini takan çocuklar geldikleri evin kapısına oklavayla vurarak ;

Memecimin havaası
Madelerin tavaası
Gökten rahmet
Yerden bereket
Amin amin...Bir gilik.

diye hepbir ağızdan şarkı söyleyen çocuklara ev sahibi akşamdan hazırladığı ’Memecim giliği’ni getirir, kendi eliyle çocukların sopalarına takar eğer gilik yoksa şeker, para, leblebi vb. vererek çocukları geri çevirmezmiş. Çocuklar kendilerine hediye veren ev sahibine övücü sözler söyleyerek, ’Allah daha çok versin... Bereket versin...’ sözleriyle evden ayrılarak bir başka kapıya doğru yönelirlerken hediye verilmezse ”Kazanın dibi yana...Kazanın dibi kurusun... Kazanın dibi patlasın... Kazanın dibi bakır, itler sürüsün takır takır...” diye beddua ederek oradan ayrılırlarmış.

Senede iki defa Ramazan ve Kurban bayramlarının arefelerinde uygulanan bu adet Sivas’ın eski mahallelerinde görülebilirse de artık eskiden olduğu gibi yaygın değilmiş.
Bu adeti ilk duyduğumda aklıma "cadılar bayramı" geldi .


Şaka mı şeker mi diye kostümleriyle dolaşan çocukları nerdeyse hepimiz duymuşuz veya seyretmişizdir.Ama bir Sivaslı olarak, her ne kadar hiç Sivas'ta yaşamamış olsam da, bize özgü ve ne yazık ki unutulmaya yüztutmuş bir adeti yeni öğreniyor olmak beni utandırdı doğrusu. Ben de buraya yazmak istedim. İstedim ki bilmeyen okusun, okuyan okumayana, duyan duymayana anlatsın. Uygulayamasak da adetlerimiz unutulmasın.

27 yorum:

Adsız dedi ki...

Ne güzel bir yazı olmuş. Gerçekten çok doğru söylüyorsun, bir çok şeyi silip attık hayatımızdan. Bakalım daha neleri sileceğiz...

Adsız dedi ki...

Sibelciğim, çok hoşuma gitti. :)))

Bedduaya diyecek yok. kazanının dibi yarılsın hehehee

Yaşatmak lazım.. Gittikçe yok oluyor..

elma şekeri dedi ki...

gilik nedir biliyorum tadinida cok seviyorum.Sivasli yakin tanidiklarim var ama bu gelenegi bende yeni duydum.
Paylasimin icin sagol.
Sevgiyle kal....

Adsız dedi ki...

haşhaş ezmesi nasıl bişi sibelim. Bilmiyorum ben. Eğer içinde pıtırcık pıtırcık haşhaş varsa ve sıvı değilse kullanılabilir. Ama içine mutlaka çörek otu eklemeli. Kıtır kıtır yapıyor.

umarım beğenirsin.

öperim

meleginmarifetleri dedi ki...

Sibelcim çok değişik bir adetmiş bizim oralarda olmayan hiç bilmediğim..
Çocuklar için bayramın ablamı bir başka oluyordur bence bu durumda.
Öpüyorum seni by.

Sevil Şahin dedi ki...

sibelcim kendi adıma yazını zevkle okudum inan paylaşımın için çok teşekkür ederim evet dediğin gibi ne guzel adetlerimiz var ama bunları yapmıyoruz aslında bizler yaparsak cocuklarımızda çocuklarına yaptırır ve ve asla kökenimizi unutmayız çocuklar için bayramın ne oldugunu anlamaları için yapmalıyız hep deriz ya eskiden bayram söyleydi böyleydi diye ama o bayramları geri getirmek biz anne ve babaların elinde demi

akasyakokusu dedi ki...

Sibel'cim canım sözlerine aynen katılıyorum..Nerde örf ve adetler diyorum..Bize ne olduğumuzu artıkın yıllarmı yoksa teknolojimi unutturuyor nelerin kölesi oluyoruz..
Benim babam erzurum tortumlu doğma büyüme antalya yaşadım şimdi gurbetteyim inan antalyanın erzurumun ne adeti töresi var bilmem..
şimdi bayramda herkes tatile gidiyor bayrama el öpmeye değil.helede yazın denize kaçar oldu insanlar.
maneviyatı bıraktık maddiyata düşer olduk..yaşımız ne olursa olsun öğrenmenin yaşı yoktur.öğrenelim çocuklarımızada öğretelim.onlar bari yaşatsın değilmi.
profilini gördümde bir ara nazarboncuklu bannerli nazar konulu etkinlik vardı ozaman o adreslere ulaşamadım ben bannerleri bile kaldırılmış gibiydi.acaba sen yada siz olabilirmisiniz profilde gördüğüm.acaba karıştırdımdı.
çok tşk ederim uğrayıpta yazmana bana moral vermene.Allah c.c. razı olsun her zaman beklerim.sevgilerimle.

Bizim Evin Mutfağı-Aysel dedi ki...

Bayıldım ben bu adete Sibelciğim...

Keşke her yerde bu adetlerimiz yaşatılabilse...

Sevgiyle öpüyorum...

Unknown dedi ki...

ne güzel bir adetmiş,zevkle okudum yazdıklarını sevgiler.

neslihan erzincan özgür dedi ki...

Çok haklısın canım,unutmamak lazım böyle güzellikleri,yaşatmalıyız,çok güzel bir adetmiş,çok sevdim.İnşallah unutulmadan yıllarca sürer.sevgilerimle...

Sütlac Hanimm dedi ki...

Evet bende manşette meraklandım nedir nasıl bişeydir bu diye ama okuyuncada çok sevdim, yaşamak isterdim o günlerde...

Disalce dedi ki...

ne kadar güzel bir adetmiş...artık şeker toplamaya bile gelmiyor çocuklar.....ve biz kendi çocuklarımızı bile gönderemiyoruz....hata bizde.....

canım paylaşımın için sağol....çok sevdim bu adeti....

DİDEM ÖZCAN dedi ki...

Canımmmm,

Böyle adetler yaşatılmalı, yeni nesillere aktarılmalı.. Ama nedense zaman el vermiyor tüm bunlara:((

Sımsıcak sevgiler.....

MMO dedi ki...

Sibelciğim,
Yazını okumaya başladığımda benim de aklıma hemen cadılar bayramı geldi. Bu geleneği öğrendiğime sevindim ve bu yazdıklarından iki çıkarımda bulundum:
1. İnsanlar her ne kadar değişik kültürlerden gelseler de, aslında özleri o kadar farklı değilmiş.
2. Başkalarının adetlerine özenirken (baby showerlar, vs.) kendimizinkiler elimizden kayıp gidiyor.
Bu unutulmuş geleneği bizlerle paylaştığın için teşekkürler canım.
Çok öpüyorum. :)
*Haklısın, arayı açmadan bir buluşma ayarlasak iyi olacak. Özledik yahu! :)

TAZE NANE dedi ki...

Yazın ne kadar güzel olmuş. Çok haklısın bu değerli unutmamak, ve unutturmamak lazım.
Sevgilerimle......

Feyza Fidan dedi ki...

Sibelcim harika bir gelenekmiş, tüylerim diken diken oldu inan..Keşke bu gelenek ve göreneklerimize sahip çıkıp yaşatabilsek..Erzurumdada arefe günü çocuklar arafalık toplar (kuruyemiş, şeker v.s). Kapı kapı gezip arafalığımızı almaya geldik derler..
Sevgiler..

Kitchen Sweet Kitchen dedi ki...

Sivaslıyım ama hiç duymadım bu adeti.Büyüklerime sorayım bari gittiğimde.

Selcen Şenocak dedi ki...

Sibelciğim bu adet her yörede var aslında sadece isimleri değişik mesela eşimin memleketi Afyon da ismi Üleştir :) arefe günü çocuklar kapı kapı gezerek ellerindeki torbalara çerez çikolata... gibi verilenleri topluyorlar, onlarda kapıyı çalarken üleştirrrrr diye bağırıyorlar.Afyonda da Sivasta olduğu gibi ramazan ve kurban bayramında yapılıyor. Konyada ise 3 ayların başlangıcı Regaip kandili günü çocuklar gezer kapı kapı oradaki İsmi ise Şivliliktir. Ben çok şivlilik topladım:) Ama çocuklarımız bu konuda şanssız ne yazıkki bizde bayramlarda üleştire yetişmeye çalışıyoruz Afyona:)

Sevgiler...

Mutfaknotlari dedi ki...

canımya çok hoşuma gitti ne güzel adetlerimiz var aslında hızla uzaklaşıp yabancıların adetlerini aynı hızla tv sayesinde yerleştiriyoruz
saol yazını okurken sanki o gezen çocukların biri benmişim gibi büyük keyif aldım
yaşatmak lazım

Nane Şekeri dedi ki...

Sibelcim,
Yazini keyifle okudum.Bizdede cocuklarin tuttugu orucu satin almak vardir.Annemler Rumelili Buyukannem biz cocukken oruc tutmak isteyince bizlere
"Tuttugunuz oruclari ben satin alacagim." deyince inanilmaz mutlu olmustuk.
Birde bayramlarda anneannem harcliklarimizi kolali mendillerle verirdi. Babaannem hem harclik hemde seker+lokum sarmasi ile bayramimizi kutlardi.
Biz cocukken bu kadar yabanci degildik mahallede.Kapilar calinir bayramlar kutlamir seker harclik toplanirdi. Simdi boyle bir adet kalmadi sanirim.
Baby shower'lar bizim 'dis bugdayi'na benziyor gibime geliyor.
Yazin icin tesekkurler.
Sevgiler

anneminkizıyim dedi ki...

Merhabalar canim, ne güzel gelenek ve göreneklerimize sahip cikmak. Bizde de buna benzer bir adet vardi ama yagmur yagmasi icinmiydi neyd, cocuklar kapi kapi dolasirlardi ellerinde bir sopa ile, pek hatirliyaymiyorum. Ama senin yazdiklarin cok güzel. Bizde de o simitler benzer seyin degisigi var bayramda yapilir. Hazirlamis bu gün yayinliyacaktim, iste simdi yayinladim. Benimkinin adi Kahke, sevgilerimle...

keskinli dedi ki...

sibeim ne kadar degisik bir adetmis ilk defa duydum aslinda yöre yöre bilmedigimiz cok adet var keske hepsini yasatabilsek sevgiler canim hayirli cumalar

Lezzet Gemisi dedi ki...

ÇOK GÜZELDİ CANIM. ÇOK HOŞUMA GİTTİ. NE HOŞ ADETLERİMİZ VARMIŞ MEĞER. PAYLAŞTIĞIN İÇİN TEŞEKKÜRLER. İYİ AKŞAMLAR VE KEYİFLİ BİR HAFTA SONU DİLİYORUM. SEVGİLER...

AKDENİZ AKŞAMLARI dedi ki...

Canımın ıcı adıda pek ılgıncmış.Kucak dolusu sevgıler gonderıyorum..

Adsız dedi ki...

Yazınız çok anlamlı gerçekten adetlerimizi unutur yaşatamaz hale geldik inşallah gelecek nesil daha duyarlı olur paylaşımın için teşekkürler canım

Gönül dedi ki...

hayatım yaaaa her geçen yıl bir kültürümüzü unutup siliyoruz ne yazıkki:(((( çok güzel bi paylaşım olmuş...sevgilerimle öpüyorum

nevin dedi ki...

SİBEL HANIM BEN BİR SİVASLI OLARAK BU GELENEĞİMİZLE GURUR DUYUYORUM.ÇOCUKLUĞUM DA AZ MEMMECİM GEZMEDİK.ŞİMDİ BU GELENEK GİLİKLE DEĞİL AMA HEDİYELERLE HALA DEVAM ETTİRİLİYOR İNANIN.VE BEN ÇOCUKLARIMI SİVAS'A GÖTÜRDÜĞÜMDE MUTLAKA MEMMECİM GEZMELERİNİ SAĞLAYARAK BU GELENEĞİ SÜRDÜRMEYE ÇALIŞIYORUM.SAYGILAR

instagram hesabım: @serzincan

Related Posts with Thumbnails